Okiem Psychologa – Pokój Muzyczny
Muzyka towarzyszy nam od samego początku. Już w łonie matki docierające dźwięki tworzą pewne kompozycje, mające swoją melodię, rytm i dynamikę. O tym, jak wielka jest siła muzyki, świadczyć może rola podkładu muzycznego w filmie – ten sam widok może wydać się sielskim lub budzącym grozę w zależności od muzyki, którą słyszymy.
Niezwykły jest wpływ muzyki właśnie na emocje. Dzięki temu można korzystać z jej dobroczynnego wpływu w różnych chwilach. Przez oprawę muzyczną podkreślana jest waga uroczystości, zmienia się charakter towarzyskich spotkań, a indywidualny odbiór muzyki jest dla wielu osób jedną z największych przyjemności życiowych. Dla młodzieży rodzaj słuchanej muzyki jest ważnym aspektem kształtowania ich tożsamości, środkiem komunikacji z innymi oraz obszarem poznawania i regulowania emocji.1
Nie dziwi więc, że muzyka i jej elementy jest także w przemyślany sposób wykorzystywana w obszarze terapii i wspierania dzieci w rozwoju. To właśnie muzykoterapia często stanowi ważny obszar w procesie leczenia zaburzeń emocjonalnych młodych ludzi. Wpływa ona na rozwój dziecka poprzez modulację uwagi, emocji, poznania, motoryki i zachowania oraz komunikacji.2
W muzykoterapii aktywnej, opartej na wykonywaniu muzyki, ważna jest akceptacja wszystkich wytwarzanych przez dziecko w czasie sesji dźwięków (zarówno improwizowanych, jak reprodukowanych), nadawanie im znaczenia komunikatów dotyczących zarówno przeżyć wewnętrznych, jak i związanych z relacjami dziecka, w tym terapeutyczną. Dzięki temu otwierana jest przestrzeń twórczej swobody poszukiwania siebie i swoich środków wyrazu w stanowiącej bezpieczną bazę relacji z terapeutą, z którym jest potem omawiane to, co zostało wyrażone poprzez dźwięki.
Także w muzykoterapii receptywnej, w trakcie której słucha się muzyki (granej na żywo lub odtwarzanej), nieodłączna jest rozmowa na temat przeżyć pacjenta i wspólne nadawanie im znaczeń w kontekście jego historii i rozwoju. Niekiedy dopiero przez muzykę pojawia się możliwość dotarcia do niemożliwych wcześniej do wyrażenia i przepracowania trudnych doświadczeń dziecka. Muzyka jest także istotnym sposobem wspierania dzieci z zaburzeniami rozwoju.
Muzykoterapia jest bardzo szerokim obszarem specjalistycznych interwencji terapeutycznych,w ramach których wyróżnia się różne kierunki, metody pracy, interwencje, techniki.3 Na szczęście nietylko profesjonaliści mogą wykorzystywać tę formę wsparcia. Także rodzice i inni opiekunowie,poprzez różnorodny i swobodny kontakt z muzyką, bez presji osiągnięć, mogą stwarzać dzieciom możliwość doświadczania wielu emocji, poczucia sprawczości, dystansu od trudów codzienności,kreatywnej zabawy dźwiękiem.
Dzięki odpowiednim doświadczeniom związanym z muzyką dzieci mogą rozwijać nie tylko swoją muzykalność, ale także poczucie własnej wartości, zaufanie do siebie, odpowiedzialność, niezależność, umiejętność komunikowania się i współpracy z innymi.4
1 T. Stegemann, M. Hitzeler, M. Blotevogel, Arteterapie dla dzieci i młodzieży, s. 7
2, Harmonia Universalis, Gdańsk 20132 Tamże, s. 75
3 Tamże, s. 77
4 R. Klӧppel, S. Vliex, Rytmika w wychowaniu i terapii, s. 50, PNO, Warszawa 1995